Ông Tạ Văn Tường - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội khẳng định quan điểm người dân và doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể, động lực chính; nhà khoa học là nhân tố then chốt; cơ quan nhà nước giữ vai trò dẫn dắt thúc đẩy ứng dụng khoa học, đổi mới sáng tạo. Hội thảo với mục đích đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để nâng cao giá trị trong bảo quản sau thu hoạch và chế biến thực phẩm nông lâm thuỷ sản đồng thời là cơ hội trao đổi kinh nghiệm, giải pháp, kết nối, giới thiệu, quảng bá công nghệ, sản phẩm giữa các cơ sở. 

Hiện thành phố có 13.739 cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản trong đó có trên 1.700 cơ sở chế biến, 98,5% ở quy mô vừa và nhỏ. Nhiều nông sản sau khi thu hoạch được tiêu thụ tươi sống, vì vậy giá trị gia tăng chưa cao, tỷ lệ qua chế biến chỉ đáp ứng khoảng 30% nhu cầu, còn lại nhập của các tỉnh, thành hoặc nhập khẩu.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Trưởng phòng Chất lượng và Phát triển Thị trường Ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đang quản lý khoảng 400 doanh nghiệp sơ chế, chế biến nông lâm thủy sản đã được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm hoặc tương đương. Năm 2024 và 6 tháng đầu năm 2025 đơn vị đã lấy hơn 400 mẫu chế biến đem phân tích, kết quả khoảng 3% vi phạm các chỉ tiêu chất bảo quản natribenzoat, axit benzoic và axit sorbic, kim loại nặng, dư lượng thuốc BVTV vượt ngưỡng giới hạn cho phép.

Về ứng dụng khoa học công nghệ trong sơ chế, chế biến, bảo quản nông lâm thủy sản các cơ sở chủ yếu dựa vào thiết bị bán tự động, hiệu suất sử dụng công đoạn sơ chế đạt 53,5%, công đoạn bảo quản đạt 54,73%, công đoạn chế biến đạt 47,36%. Việc áp dụng các nội dung chuyển đổi số còn ở mức thấp, đặc biệt là các nội dung như BigData, AI, thực tế ảo, robot chưa được thực hiện. Hệ thống quản lý chất lượng tại các cơ sở vẫn còn yếu, nhất là ở các hộ cá thể và HTX làm giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Để khắc phục những vấn đề trên ngày 13/8/2024, UBND thành phố đã phê duyệt đề án nâng cao chất lượng, chế biến và phát triển thị trường tiêu thụ nông lâm thủy sản đến năm 2030. Phấn đấu tăng 15% tỷ lệ cơ sở chế biến đạt chứng nhận HACCP, ISO 22.000 hoặc tương đương, đảm bảo 70% nông sản tiêu thụ được sản xuất theo chuỗi khép kín, thêm 5% giá trị xuất khẩu mỗi năm.

Một số giải pháp mới về bảo quản nông sản, thực phẩm cũng được giới thiệu tại hội thảo. TS Vũ Thị Kim Oanh đến từ Khoa Công nghệ Thực phẩm của Học Viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết sau thu hoạch nông sản tươi vẫn tiếp tục hô hấp, mất nước, đổi màu, nhiễm vi sinh vật làm giảm chất lượng, nếu không biết cách bảo quản có thể tổn thất tới 20-40%. Trong bối cảnh người tiêu dùng và thị trường nội, ngoại đều đòi hỏi cao về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và hạn sử dụng, hai công nghệ hiện đại được chú ý là bao bì thông minh và bao gói trong khí quyển cải biến (MAP).

Bao bì thông minh tích hợp cảm biến cho phép theo dõi chất lượng sản phẩm theo thời gian thực, đồng thời có thể phát hiện những biến đổi sinh lý, hóa sinh. Trong khi đó, MAP giúp làm chậm quá trình hô hấp, kiểm soát khí ethylene và duy trì chất lượng nông sản, kéo dài thời gian bảo quản lên gấp 1,5–3 lần. Tuy nhiên, chi phí của MAP vẫn còn cao. Các chuyên gia khuyến nghị nên kết hợp hai công nghệ này để tối ưu hiệu quả bảo quản, giám sát và cảnh báo chất lượng trong bối cảnh khí hậu ngày càng biến động khó lường.

(Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn)